เคบายา เสื้อสตรีพื้นเมืองของชาวไทยจังหวัดแถบทะเลอันดามันและชาวต่างประเทศในคาบสมุทรมลายูกำลังได้รับความสนใจเนื่องในโอกาสได้รับการประกาศยกย่องโดยองค์การยูเนสโกว่าเป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของมวลมนุษยชาติ เคบายายังมีความน่าสนใจในอีกหลากหลายแง่มุม
๑.ความเป็นมาที่ประหลาด
เมื่อ ๔๐๐ ปีก่อน เคบายาไม่ได้เป็นที่รู้จักของคนในโลก จนกระทั่งโปรตุเกสเข้ายึดมะละกาในปี ค.ศ.๑๕๑๑(พ.ศ.๒๐๕๔ สมัยสมเด็จพระรามาธิบดีที่ ๒ แห่งกรุงศรีอยุธยา) แม่ทัพชาวโปรตุเกสได้นำเสื้อคลุมยาวที่เรียกว่า Qaba สวมใส่เป็นอาภรณ์ของผู้ชาย เสื้อแบบนี้ได้แพร่หลายในหมู่ผู้นำชาวมุสลิมและคนต่างชาติในคาบสมุทรมลายู ด้วยความสุภาพเหมาะแก่การแต่งกายของชาวมุสลิมจึงนำมาผสมผสานกับชุด Baju Kurung ของชาวมุสลิม ต่อมาได้เกิดชุดต้นแบบของเคบายาคือชุด Baju Panjang ที่แปลว่าเสื้อชายยาวคลุมถึงข้อเท้า เมื่อชาวดัชต์เข้ามาปกครองแทนโปรตุเกสได้นำผ้าลูกไม้สีขาวมาแต่งเติมและหดชายสั้นลง กลายเป็นเคบายาสั้นรุ่นแรกๆ ต่อมาสตรีเพอรานากันจีนได้ปรับรูปทรงให้รัดรูปเข้าเอวสะโพก แขนหดสั้นลง แต่งเติมลวดลายมงคลจนสวยงามบนเนื้อผ้าบางดูเซ็กซี่นิดๆ กลายเป็นที่นิยมของสตรีในแหลมมลายู ไล่มาจนถึงประเทศไทยตอนใต้
๒.ยิ่งเก่ายิ่งแพง
เสื้อรุ่นใหม่เมื่อเก่าแล้วมักจะด้อยค่าลง แต่เสื้อเคบายาโบราณจะนิยมเลือกเนื้อผ้าที่คงทน เช่น ผ้าไหม หรือแม้จะใช้เนื้อผ้าสังเคราะห์เป็นผ้าแก้วบางก็มีการดูแลดีตลอด ผสมผสานการใช้ผ้าลูกไม้เกรดดีทำให้มีความทนทาน เก็บได้นาน ช่างตัดเย็บโบราณหลายท่านเก็บความรู้ทักษะเป็นความลับ ทั้งเทคนิคการวัดตัว การเย็บ การปัก เมื่อช่างเสียชีวิตแล้วบางครอบครัวไม่มีลูกหลานสืบทอด กลายเป็นเสื้อที่ตัดเย็บไว้เป็นชุดที่หาซื้อหรือทำใหม่ไม่ได้อีก จะยิ่งทำให้เสื้อมีราคาแพง บางตัวมีอายุเก่าแก่กว่า ๑๐๐ ปี แม้สวมใส่ไม่ได้เพราะจะขาดชำรุด จึงเพียงเก็บไว้สำหรับจัดแสดง ก็ยังมีราคาแพงมาก
๓.ความเท่
สมัยก่อนสตรีที่สวมใส่เคบายาจะทราบว่าชุดแต่ละคนมีราคาเท่าใด เคบายาที่แพงก็จะมีเนื้อผ้าที่ดี มันแวว สวมใส่ไม่ระคาย ประกอบกับลายปักฉลุด้วยไหมหรือลูกไม้ที่มีคุณภาพสูง ดูหนา แต่เบา สีสันไม่ตกตามการซัก ชุดเคบายานอกจากส่งเสริมทรวดทรงแล้วยังมีมูลค่าตามการปักประดับ ยังไม่นับเครื่องประทับเพชรทองที่หรูหราเพิ่มอีก มิติความเท่ของเคบายาจึงไม่มีที่สิ้นสุด แต่เมื่อมองอีกแง่มุม เคบายาบีกูที่มีเพียงลายคัดเวิร์ค ไม่ประดิดประดอยมาก ก็เท่ไปอีกแบบเพราะเพิ่มทรวงทรงของผู้ใส่พร้อมความหวานเซ็กซี่ กลายเป็นงานมินิมอลลิสซึมในกลุ่มเคบายาที่น่าสนใจ
ท่านหล่ะชอบเคบายาแบบไหน เพราะอะไร?